Marchlewsk czyli Dołbysz

Żytomierszczyzna znajdowała się w granicach państwa polskiego do czasu II rozbioru. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę  i po pokoju Ryskim w 1921 roku ziemie te nie zostały odzyskane. Pozostało tu wielu rdzennych Polaków. Jednym z takich miejsc jest Dołbysz, któremu w latach 20. władze radzieckie nadały nazwę Marchlewsk ustanawiając go równocześnie stolicą polskiego regionu autonomicznego zwanego Marchlewszczyzną Radziecką. Realizowano tu plan utworzenia polskiej republiki radzieckiej i wzorcowego "społeczeństwa socjalistycznego". Projekt nie przyniósł wstępnie oczekiwanych rezultatów. Miejscowi ludzie okazywali nieufność wobec planów partyjnych. W latach 1928-1930 podjęto rozbudowę przemysłu w regionie, co miało dostarczyć mas robotniczych i pomóc w rozwoju eksperymentu. W pobliskich miejscowościach powstały nowe huty szkła. Przedrewolucyjne istniejące obiekty przemysłowe gruntownie zmodernizowano. Pojawił się jednak nowy problem. Huty nie mogły znaleźć wystarczającej liczby odbiorców na produkowany towar. Próba przeprowadzenia kolektywizacji wsi Marchlewszczyzny również napotkała na niepowodzenia. Chłopi odmawiali udziału w spotkaniach propagandowych, a czasem stawiali nawet zbrojny opór przeciw władzom. Tworzono fikcyjne kołchozy, gdzie system pracy odbywał się według dawnych zasad. Opór polskich chłopów stał się główną przyczyną dalej posuniętych represji Stalina i likwidacji polskiego obszaru autonomicznego. Rozpoczęto masowe deportacje i egzekucje. Odsunięto Polaków od prawie wszystkich stanowisk kierowniczych. Niszczono wszelkie ślady związane z Polską i Polakami.

Zainteresowanych Marchlewszczyzną zachęcam do obejrzenia filmu publikowanego w TVP Historia:

Kontrowersje - Marchlewszczyzna